Wykładniki pontyfikatu


Jan Paweł II jest pierwszym papieżem z Polski, jak również pierwszym po ponad 450 latach biskupem Rzymu, nie będącym Włochem. Wybór na głowę Kościoła osoby z kraju socjalistycznego wpłynął znacząco na wydarzenia w Europie wschodniej i Azji w latach 80 XX wieku. W dniu 13 maja 1981, podczas audiencji generalnej na Placu św. Piotra w Rzymie, Jan Paweł II został postrzelony przez tureckiego zamachowca Mehmeta Ali Agcę. Do tej pory nie wyjaśniono, kto tak naprawdę stał za tym zamachem. Podejrzewano np. że Ali Agca działał na zlecenie bułgarskiej służby bezpieczeństwa, której z kolei zleciła zamach radziecka KGB. Ostatecznie "bułgarski ślad" uznany został za fałszywy. Wiadomo także, że zamachowi można było zapobiec, gdyby nie zaniedbanie i lekceważenie sygnałów ostrzegawczych przez amerykańską CIA.

Podróże

Charakterystycznym elementem pontyfikatu Jana Pawła II są liczne podróże zagraniczne. W wielu z miejsc, które odwiedził Jan Paweł II nigdy przedtem nie postawił stopy żaden papież. Był m.in. pierwszym papieżem, który odwiedził Wielką Brytanię, zdominowaną przez kościół anglikański. Bardzo często odwiedzał on miejsca kultu Matki Boskiej: Fatimę w Portugalii, Częstochowę w Polsce, Lourdes we Francji czy Knock w Irlandii. Często podróżował też do krajów, w których chrześcijanie stanowią mniejszość.

Papież a Żydzi

Jan Paweł II wygłosił wiele przemówień i napisał ogromną ilość listów do społeczności żydowskiej, skupiając się głównie na ofiarach holokaustu. Sam żył przecież przez długi czas w sąsiedztwie terroru skierowanego przeciwko Żydom (z racji ich narodowości, a nie religii) i innym społecznościom. Potępia antysemityzm, co często potwierdza w swoim nauczaniu. Przez cały czas stara się zbliżyć do siebie katolików i żydów (wyznawców). Ważnym symbolem porozumienia tych dwóch wierzeń była jego wizyta w synagodze w Rzymie - była to pierwsza wizyta papieska od początku chrześcijaństwa (nie licząc św. Piotra) w synagodze, oraz wizyta w Ziemi Świętej z modlitwą przed Ścianą Płaczu.

Ekumenizm

Ekumenizm w wydaniu Jana Pawła II jest pojęciem bardzo szerokim, ogarniającym nie tylko jak do tej pory wiernych poszczególnych wyznań chrześcijańskich, ale także członków innych religii i ateistów. Papież wiele czasu poświęcił budowie jedności pomiędzy kościołami chrześcijańskimi. Sam podkreśla także ważność ekumenizmu w jego pontyfikacie, m.in. w encyklice Redemptor hominis: nigdy nie przestanę tego podkreślać i będę popierał każdy wysiłek podejmowany w tym kierunku na wszystkich płaszczyznach, w których spotkamy naszych braci chrześcijan.

Zmiany ceremoniału

Franciszkańska 3. "Okno papieskie" nad bramą wjazdową do pałacu biskupiego w KrakowieJan Paweł II najbardziej znany jest z ogromnych zmian które dokonały się dzięki niemu w Watykanie, a także w postrzeganiu osoby papieża przez społeczność zarówno katolicką jak i pozostałych chrześcijan oraz wyznawców innych religii. Z najbardziej charakterystycznych dla niego rzeczy i czynności, które nie zdarzały się podczas pontyfikatów innych papieży można wymienić: liczne pielgrzymki zagraniczne, odwiedziny w świątyniach wyznań niekatolickich, czy nawet niechrześcijańskich, spotkania prywatne z wiernymi, mieszanie się z tłumem w trakcie pielgrzymek, żarty i bezpośredniość w kontaktach z ludźmi. Poprzedni papieże starali się wyznaczyć wyraźną granicę pomiędzy głową Kościoła, a wiernymi. Jan Paweł II postanowił zatrzeć jakiekolwiek bariery.

Encykliki Jana Pawła II

  • Redemptor Hominis- Jezus Chrystus - Odkupiciel człowieka - 4 marca 1979
  • Dives in Misericordia- Boże miłosierdzie - 30 listopada 1980
  • Laborem Exercens- O praca ludzkiej - 14 września 1981
  • Slavorum Apostoli- Na 1100 rocznicę dzieła ewangelizacji Św. Cyryla i Metodego - 2 czerwca 1985
  • Dominum et Vivificantem- Duch Święty w życiu Kościoła i świata - 18 maja 1986
  • Redemptoris Mater- Błogosławiona Maryja Dziewica w życiu pielgrzymującego Kościoła - 25 marca 1987
  • Sollicitudo Rei Socialis- Społeczna troska - 30 grudnia 1987
  • Redemptoris Missio- O stałej aktualności posłania misyjnego - 7 grudnia 1990
  • Centesimus Annus- W stulecie encykliki Leona XIII Rerum Novarum - 1 maja 1991
  • Veritatis Splendor- Podstawowe problemy nauczania moralnego Kościoła - 6 sierpnia 1993
  • Evangelium Vitae- O wartości i nienaruszalności życia ludzkiego - 25 marca 1995
  • Ut Unum Sint- O działalności ekumenicznej - 25 maja 1995
  • Fides et Ratio- O relacjach między wiarą a rozumem - 14 września 1998
  • Ecclesia De Eucharistia- Eucharystia w życiu Kościoła - 17 kwietnia 2003

Adhortacje apostolskie

  • Catechesi Tradendae - O katechizacji w naszych czasach - 1979
  • Familiaris Consortio - O zadaniach rodziny chrześcijańskiej w świecie współczesnym - 1981
  • Redemptionis Donum - O konsekracji zakonnej w świetle tajemnicy odkupienia - 1984
  • Reconciliatio et Paenitentia - O pojednaniu i pokucie w dzisiejszym posłannictwie Kościoła - 1984
  • Christifideles Laici - O powołaniu i misji świeckich w Kościele i w świecie dwadzieścia lat po Soborze Watykańskim II - 1988
  • Redemptoris Custos - O świętym Józefie i jego posłannictwie w życiu Chrystusa i Kościoła - 1989
  • Pastores Dabo Vobis - O formacji kapłanów we współczesnym świecie - 1992
  • Ecclesia in Africa - O Kościele w Afryce - 1995
  • Vita Consecrata - O życiu konsekrowanym i jego misji w Kościele i w świecie - 1996
  • Ecclesia in America - O Kościele w Ameryce - 1999
  • Ecclesia in Asia - O Kościele w Azji 1999
  • Ecclesia in Oceania - O Kościele w Oceanii - 2001
  • Ecclesia in Europa - O Kościele w Europie 2003
  • Pastores gregis - O biskupie, słudze Ewangelii Jezusa Chrystusa dla nadziei świata - 2003
Mane nobiscum Domine- list apostolski z okazji Roku Eucharystii (X-2004 - X-2005) ogłoszony w październiku 2004 r.